Nguyệt thực là gì? Xảy ra khi nào? Nguyệt thực và Nhật thực khác nhau thế nào?

Có khi nào bạn bắt gặp trên báo đài hay trên các phương tiện truyền thông đại chúng báo rằng vào thời gian sắp tới sẽ có nguyệt thực nhưng bạn không biết nguyệt thực là gì, nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng Nguyệt thực hay tại sao nguyệt thực lại xảy ra vào thời gian đó. Trong bài viết dưới đây, Isinhvien sẽ giúp bạn hiểu hơn về Nguyệt thực là gì? Phân biệt Nguyệt thực và Nhật thực và nhiều kiến thức thú vị khác, nhớ theo dõi nhé!

1. Nguyệt thực là gì?

Đầu tiên chúng ta cần biết rằng, Mặt Trăng không tự phát ra ánh sáng. Chúng ta có thể nhìn thấy vệ tinh tự nhiên duy nhất của Trái Đất này là do Mặt Trăng phản lại ánh sáng của Mặt Trời chiếu vào nó.

Nguyệt thực là hiện tượng thiên văn khi Mặt Trăng đi vào hình chóp bóng của Trái Đất, đối diện với Mặt Trời. Điều này chỉ có thể xảy ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng thẳng hàng hoặc xấp xỉ thẳng hàng với nhau, với Trái Đất ở giữa. Kiểu và chiều dài của nguyệt thực phụ thuộc vào vị trí của Mặt trăng so với các điểm nút quỹ đạo của nó.

2. Phân loại nguyệt thực

Hẳn bạn đã hiểu sơ qua Nguyệt thực là gì rồi, vậy có mấy loại Nguyệt thức? Như Isinhvien đã tìm hiểu, có 3 kiểu Nguyệt thực chính, đó là:

• Nguyệt thực toàn phần: Hiện tượng này xảy ra khi Mặt Trăng đi vào vùng bóng tối (Umbra) của Trái Đất. Khi đó, Mặt Trăng sẽ bị che khuất hoàn toàn. Khi hiện tượng này xảy ra chỉ có các tia Mặt Trời có bước sóng dài (đỏ, cam) chiếu tới Mặt Trăng, các tia sáng bước sóng ngắn đã bị bầu khí quyển ở vùng rìa Trái Đất cản lại hết. Mặt Trăng phản xạ lại ánh sáng đỏ, cam này, khi quan sát từ Trái Đất chúng ta sẽ thấy Mặt Trăng có màu đỏ tối. Hiện tượng này được gọi là trăng máu.
• Nguyệt thực một phần: Xảy ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng nằm trên đường gần thẳng. Lúc này ánh trăng sẽ bị mờ đi và Mặt Trăng bị khuyết đi một phần. Có thể nhìn thấy bóng của Trái Đất màu đen (hoặc màu đỏ sẫm) đang che khuất Mặt Trăng. Trong quá trình nguyệt thực toàn phần, nguyệt thực một phần có thể xuất hiện trước và sau khi nguyệt thực toàn phần.
• Nguyệt thực nửa tối: Xảy ra khi Mặt Trăng đi qua vùng nửa tối của Trái Đất. Lúc này ánh trăng sẽ mờ và Mặt Trăng sẽ mờ và tối đi.

3. Nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng Nguyệt thực 

Từ khái niệm Nguyệt thực là gì ở trên, mời bạn chọn một đáp án đúng nhất dưới đây về nguyên nhân dẫn đến hiện tượng Nguyệt thực:

4. Nguyệt thực xảy ra khi nào?

Khoảng 29% của tất cả các lần nguyệt thực là nguyệt thực toàn phần. Trung bình, một nguyệt thực toàn phần có thể được nhìn thấy từ bất kỳ địa điểm nhất định nào sau mỗi 2,5 năm.

4.1. Vì sao Nguyệt thực thường xảy ra vào ngày rằm?

Chỉ khi trăng tròn và trăng non thì Mặt trăng mới thẳng hàng với Trái đất và Mặt trời. Nếu Trái đất ở giữa, Mặt trăng là tròn và được mặt trời chiếu sáng hoàn toàn. Chỉ sau đó, nếu sự liên kết hoàn hảo, chúng ta sẽ nhận được nguyệt thực [bóng của Trái đất rơi trên Mặt trăng]; nếu Mặt trăng ở giữa, Mặt trăng là “mới” (chúng ta chỉ nhìn thấy phần tối) và, nếu sự liên kết hoàn hảo, chúng ta nhận được nhật thực [bóng của Mặt trăng rơi xuống Trái đất].

4.2. Những lần Nguyệt thực sắp tới

5. Tại sao Mặt trăng chuyển sang màu đỏ khi nguyệt thực?

Mặt trăng chuyển sang màu đỏ trong khi xảy ra Nguyệt thực. Nó được gọi là tán xạ Rayleigh. Ánh sáng truyền theo sóng, và các ánh sáng có màu sắc khác nhau có các tính chất vật lý khác nhau. Ánh sáng xanh lam có bước sóng ngắn hơn và dễ bị tán xạ bởi các hạt trong khí quyển Trái đất hơn ánh sáng đỏ, có bước sóng dài hơn. Mặt khác, ánh sáng đỏ truyền trực tiếp hơn qua bầu khí quyển. Khi Mặt trời ở trên cao, chúng ta nhìn thấy ánh sáng xanh trên khắp bầu trời. Nhưng khi Mặt trời lặn, ánh sáng mặt trời phải đi qua nhiều bầu khí quyển hơn và đi xa hơn trước khi đến mắt chúng ta. Ánh sáng xanh từ Mặt trời tán xạ đi và ánh sáng đỏ, cam và vàng có bước sóng dài hơn đi qua.

Trong một lần nguyệt thực, Mặt trăng chuyển sang màu đỏ vì ánh sáng mặt trời duy nhất tới Mặt trăng đi qua bầu khí quyển của Trái đất. Càng nhiều bụi hoặc mây trong bầu khí quyển của Trái đất trong thời gian nguyệt thực, Mặt trăng sẽ xuất hiện càng đỏ. Cứ như thể tất cả bình minh và hoàng hôn trên thế giới đều được chiếu lên Mặt trăng.

6. So sánh hiện tượng Nguyệt thực và Nhật thực

Như Isinhvien đã trình bày ở trên về Nguyệt thực là gì, hẳn nhiều bạn sẽ thắc mắc liệu nó có giống Nhật thực không? 2 hiện tượng này khác nhau như thế nào? Hãy cùng Isinhvien tìm hiểu chi tiết dưới đây!

6.1. Nguyệt thực và Nhật thực khác nhau thế nào?

Dưới đây là sự khác nhau giữa Nguyệt thực và Nhật thực mà Isinhvien đã tổng hợp được:

6.2. Một số điểm thú vị về Nhật thực và Nguyệt thực

Nguyệt thực chỉ có thể xảy ra khi mặt trăng đối diện trực tiếp với mặt trời trên bầu trời và trái đất ở giữa. Vị trí này xảy ra vào các ngày rằm hàng tháng. Tuy nhiên, chúng ta không nhìn thấy nguyệt thực vào mỗi ngày trăng tròn vì mặt trời không nằm chính xác với trái đất và mặt trăng cũng như quỹ đạo của mặt trăng quanh trái đất nghiêng khoảng 5 độ. Do đó, nguyệt thực chỉ xảy ra hai lần trong một năm.

Vì mặt trăng gần trái đất hơn mặt trời 300 lần. Do đó, khả năng trái đất chặn ánh sáng mặt trời chiếu xuống mặt trăng là lớn hơn khi so sánh với việc mặt trăng chặn ánh sáng mặt trời. Đây là lý do tại sao nhật thực có số lượng ít hơn nguyệt thực. Thời gian của nguyệt thực dài hơn nhật thực. Nhật thực có thể được nhìn thấy từ nhiều nơi trong khi nhật thực chỉ có thể được nhìn thấy từ một số nơi hạn chế trên trái đất.

Trên đây là những kiến thức thú vị về Nguyệt thực là gì? Xảy ra khi nào, nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này cũng như so sánh cho các bạn hiểu Nguyệt thực và Nhật thực khác nhau như thế nào,…Nếu thấy bài viết bổ ích, hãy chia sẽ cho bạn bè cùng biết nhé, cám ơn các bạn đã đọc bài! Đừng quên truy cập chuyên mục Khám phá thế giới để đọc thêm nhiều bài viết hay và biết thêm nhiều kiến thức bổ ích nhé!