Phương pháp kiểm kê định kỳ hàng tồn kho – Cách hạch toán và ví dụ
Trong kế toán kho thì phương pháp kiểm kê định kỳ được nhiều doanh nghiệp áp dụng để kiểm kê hàng hoá. Ở bài viết này hãy cùng Isinhvien đi vào tìm hiểu kỹ hơn về phương pháp kiểm kê định kỳ là gì? Công thức tính giá trị hàng xuất kho và ví dụ cụ thể.
Để hiểu rõ hơn về phương pháp kiểm kê định kỳ, trước hết Isinhvien sẽ giải thích cho các bạn “Định nghĩa kiểm kê định kỳ” và “Khái niệm hàng tồn kho” để các bạn hiểu hơn về các thuật ngữ này khi sử dụng trong kế toán.
Định nghĩa kiểm kê định kỳ
Kiểm kê định kỳ là hình thức kiểm tra, đánh giá xác thực, cho kết quả chính xác về giá trị tài sản, thống kê nguồn vốn hiện có sau đó đối chiếu với các số liệu được lưu trong sổ kế toán. Và hình thức kiểm tra này không được diễn ra thường xuyên, tình hình biến động của các loại hàng hóa, vật tư, sản phẩm không cập nhật liên tục mà chỉ được phản ánh giá trị tồn kho đầu kỳ – cuối kỳ dựa trên cơ sở kiểm kê cuối kỳ.
Khái niệm hàng tồn kho
Hàng tồn kho được hiểu là những tài sản dự trữ trong kho để bán ra sau cùng hoặc được dùng làm nguyên vật liệu sản xuất trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường bao gồm:
- Nguyên/vật liệu, công cụ, dụng cụ
- Hàng hóa mua đang đi trên đường
- Sản phẩm dở dang
- Thành phẩm, hàng hóa, hàng gửi bán
- Hàng hóa được lưu giữ tại kho bảo thuế của doanh nghiệp.
Phương pháp kiểm kê định kì là gì?
Phương pháp kiểm kê định kì là một phương pháp kiểm kê về số lượng hàng hoá còn lại trong kho. Từ đó định giá hàng tồn kho nhằm xác định giá trị tài sản chưa được thu hồi của doanh nghiệp. Căn cứ vào kết quả kiểm kê thực tế để phản ánh giá trị tồn kho cuối kỳ của vật tư, hàng hóa. Kết quả được ghi nhận trong báo cáo tài chính.
Hoạt động kê khai định kì được thực hiện theo các khoảng thời gian cụ thể. Nói cách khác, đây là phương pháp hạch toán với các kỳ kế toán cụ thể. Cũng thông qua hoạt động kiểm kê mà xác định giá trị hàng hóa đã xuất kho trong kỳ. Và từ đó tính ra trị giá vật tư, hàng hoá đã xuất. Phương pháp kiểm kê định kì hàng tồn kho được thực hiện ở đầu kì và cuối kì.
Công thức tính giá trị hàng hóa xuất kho trong kỳ
Phương pháp kiểm kê định kỳ nhằm xác định trị giá hàng xuất kho trong kì, đối chiếu với các số liệu được lưu trong sổ kế toán. Hoạt động này không diễn ra thường xuyên mà chỉ phản ánh giá trị tồn kho đầu kỳ, cuối kỳ dựa vào công thức:
Trong một kỳ kế toán các hoạt động nhập kho hay xuất kho vẫn diễn ra đều đặn. Số lượng hàng sẽ được thống kê trong các báo cáo tài chính hay phiếu nhập kho và phiếu xuất kho. Các tài liệu này được giữ lại phục vụ cho hoạt động kiểm kê cuối kỳ kế toán. Các tính toán nhằm xác định giá trị tài sản doanh nghiệp thu được thông qua hoạt động bán hàng.
Phương pháp kiểm kê định kỳ không đặt ra yêu cầu trong xác định các danh mục số liệu hàng hóa. Giá trị thu về mới là điều doanh nghiệp quan tâm. Thông qua công thức kiểm kê, Giá trị bán ra sẽ được tính bằng tổng giá trị hàng hóa thực tế doanh nghiệp có trừ đi giá trị hàng hóa chưa tiêu thụ được. Như vậy thông qua phương pháp tính gián tiếp, giá trị hàng hóa xuất kho trong kỳ được xác định.
Hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ
Hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ các tài khoản kế toán hàng tồn kho sẽ chỉ sử dụng ở đầu kỳ (dùng kết chuyển số dư đầu kỳ) và cuối kỳ (dùng kết chuyển số dư cuối kỳ)
- Đầu kỳ kết chuyển trị giá hàng tồn kho đầu kỳ, kế toán ghi:
Nợ TK 611: Mua hàng
Có TK 151,152..: Hàng tồn kho
- Trong kỳ, các nghiệp vụ phát sinh làm tăng, giảm trị giá hàng tồn kho phản ánh thông qua TK 611 (không phản ánh qua TK hàng tồn kho
- Cuối kỳ, căn cứ vào kết quả kiểm kể xác định giá trị hàng tồn kho tồn cuối kỳ, ghi:
Nợ TK 151,152..: Hàng tồn kho
Có TK 611: Mua hàng
Ví dụ thực tế phương pháp kiểm kê định kỳ
Giá vốn hàng bán là một tài khoản trong bản báo cáo thu nhập cơ bản. Thể hiện giá trị hàng xuất kho trong kỳ. Nhưng một công ty sử dụng phương pháp kiểm kê định kì sẽ không biết chính xác giá vốn hàng bán cho đến khi kiểm kê hàng tồn kho hoàn tất.
Giả sử một công ty thực hiện hoạt động kiểm kê định kỳ hàng tồn kho là ba tháng một lần.
– Giá trị hàng tồn kho đầu kì là 500.000 USD.
– Trong quá trình hoạt động, công ty nhiều lần thực hiện các hoạt động nhập kho trong kỳ. Tới cuối kỳ, thông qua các báo cáo thu thập. Xác đinh được công ty đã mua 250.000 USD giá trị hàng. Đây được xác định là tổng giá trị hàng nhập kho trong kỳ.
– Sau khi tiến hành kiểm kê hàng tồn kho, công ty xác định rằng có giá trị hàng tồn kho cuối kì là $400.000. Đây cũng chính là giá trị hàng tồn kho đầu kì cho quý tiếp theo.
Như vậy dựa trên công thức đưa ra, có thể xác định được trị giá hàng xuất kho trong kỳ đó là:
$500.000 + $250.000 – $400.000 = $350.000
Về bản chất, đây cũng chính là giá trị của giá vốn hàng bán trong kỳ đó.
Như vậy thông qua kiểm kê, doanh nghiệp hoàn toàn xác định được giá trị chung cho các hoạt động được thực hiện trong kỳ. Cũng như các giá trị còn lại cho kỳ tiếp theo. Các yếu tố về số lượng hàng hóa bán được không được xác định cụ thể. Bởi mục đích của hoạt động kiểm kê này nhằm đưa đến chính xác các giá trị doanh nghiệp tạo ra trong kỳ kế toán xác định.
Phân biệt kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên và phương pháp kiểm kê định kỳ
Kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên và kiểm kê định kỳ là hai phương pháp đánh giá và kiểm kê vật tư áp dụng phổ biến tại các Doanh nghiệp. Chúng có những đặc điểm khác nhau cần lưu ý
| Phương pháp | Kê Khai Thường Xuyên | Kiểm Kê Định Kỳ |
|---|---|---|
| Nội dung | – Theo dõi thường xuyên – Phản ánh được tình hình nhập/xuất/tồn của hàng – Giá trị hàng hóa có thể tính bất kỳ thời điểm | – Không theo dõi, phản ánh thường xuyên – Giá trị hàng cuối kỳ mới tính được |
| Ưu điểm | -Xác định, đánh giá về số lượng và giá trị vào từng thời điểm-Nắm bắt, quản lý hàng tồn liên tục, điều chỉnh kịp thời tình hình hoạt động trong sản xuất của doanh nghiệp-Giam tình trạng sai sót trong việc ghi chép và quản lý (giữa thủ kho và kế toán | – Giảm khối lượng ghi chép cho người làm công tác kế toán |
| Nhược điểm | – Tăng khối lượng ghi chép hằng ngày | – Dồn vào cuối kỳ – Kiểm tra không thường xuyên được tình hình nhập/xuất/tồn của hàng hóa – Khó phát hiện sai sót khi kiêm kê hàng thực tế không trùng với sổ kế toán |
| Bản chất | – Là phương pháp theo dõi và phản ánh thường xuyên liên tục có hệ thống tình hình nhập, xuất, tồn kho vật tư hàng hóa trên các tài khoản kế toán “hàng tồn kho”. – Mọi tình hình biến động tăng giảm (nhập, xuất) và số hiện có của vật từ, hàng hóa đều được phản ánh trên các tài khoản phản ánh hàng tồn kho (TK 151, 152, 153, 156, 157). – Cuối kỳ kế toán đối chiếu số liệu kiểm kê thực tế vật tư hàng hóa tồn kho với số liệu vật tư hàng hóa tồn kho trên sổ kế toán. | – Không phản ánh, theo dõi thường xuyên, liên tục sự biến động hàng tồn kho trên các tài khoản kế toán – Các tài khoản phản ánh hàng tồn kho chỉ phản ánh giá trị của vật tư, hàng tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ – Phản ánh tình hình mua vào, nhập kho vật từ, hàng hóa trên tài khoản 611 |
| Tính giá thành xuất kho | Căn cứ vào các chứng từ xuất kho và phương pháp tính giá áp dụng: Giá thực tế xuất = Số lượng x Đơn giá tính cho hàng xuất | Cuối kỳ tiền hành kiểm kê hàng tồn kho: Giá xuất thực tế = Trị giá thực tế tồn đầu kỳ + trị giá thực tế nhập trong kỳ – Trị giá tồn kho cuối kì |
Trên đây là bài viết tổng hợp phương pháp kiểm kê định kỳ hàng tồn kho là gì? Cách hạch toán và ví dụ. Mong những kiến thức này sẽ giúp ích cho các bạn. Nhớ truy cập chuyên mục Kế toán – tTài chính của Isinhvien mỗi ngày để biết thêm nhiều kiến thức hay nhé!
