Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì? Cách tính hệ số CAR và ví dụ chi tiết

Trong thời đại kinh tế toàn cầu hiện nay, nếu như bạn là một nhà kế toán hoặc một doanh nghiệp, chắc hẳn bạn đã từng nghe về khái niệm hệ số CAR hay tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì rồi nhỉ? Nhưng nếu bạn còn đang cảm thấy thắc mắc và không hiểu rõ, thì bài viết này của Isinhvien sẽ giúp bạn có câu trả lời đầy đủ nhất. Cùng theo dõi nhé!

Thế nào là tỷ lệ an toàn vốn?

Để tìm hiểu rõ tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì? Đầu tiên ta cần hiểu rõ về khái niệm tỷ lệ an toàn vốn. Tỷ lệ này được viết tắt là CAR – đây được xem là một chỉ tiêu kinh tế phản ánh mối quan hệ giữa tài sản có thể điều chỉnh rủi ro của ngân hàng và vốn tự có.

Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì?

Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu được xem là thước đo của mức độ vốn an toàn của ngân hàng. Nó được tính theo tỷ lệ % tổng vốn cấp 1 ( vốn nòng cốt) và vốn cấp 2 (vốn bổ sung) so với tổng tài sản đã điều chỉnh rủi ro của ngân hàng trong từng giai đoạn.

Công thức tính tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu và ví dụ

Cách tính hệ số CAR

Bạn đã hiểu được tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì rồi phải không nào? Sau đây sẽ là công thức tính tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu:

Ví dụ về việc sử dụng CAR

Giả sử ngân hàng ABC có 10 triệu đô la vốn cấp 1 và 5 triệu đô la vốn cấp hai. Nó có các khoản vay đã được tính trọng số và được tính là 50 triệu đô la. 

=> Tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng ABC là 30% ($ 10 triệu + $ 5 triệu) / $ 50 triệu)

=> Do đó, ngân hàng này có tỷ lệ an toàn vốn cao và được đánh giá là an toàn hơn. Vì thế, ngân hàng ABC ít có khả năng mất khả năng thanh toán nếu xảy ra các khoản lỗ bất ngờ.

Những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ lệ an toàn vốn ở các ngân hàng thương mại

Nắm rõ các nhân tố ảnh hưởng dưới đây để hiểu rõ hơn tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì? Và có cái nhìn chuẩn xác hơn về điểm tốt và điểm xấu của tỷ lệ an toàn vốn(CAR):

Nhân tố hệ vốn của chủ sở hữu trên tài sản

Nhân tố này có tác động khá quan trọng đối với hệ số tỷ lệ an toàn vốn. Hệ số vốn có một mối quan hệ tương quan với hệ số tỷ lệ an toàn vốn. Khi hệ số vốn tăng thì hệ số CAR(tỷ lệ an toàn vốn) cũng sẽ tăng và ngược lại.

Hệ số ROA– khả năng sinh lời của tài sản

Tùy thuộc vào mức độ tăng trưởng kinh tế cao hay thấp đều sẽ có ảnh hưởng đến hệ số ROA. Ví dụ khi khả năng sinh lời của tài sản được niêm yết cao hơn, các nguồn chi phí dự phòng mang tính rủi ro của ngân hàng sẽ thấp đi, kéo theo hệ lụy các hoạt động tín dụng của ngân hàng cũng tồn tại ngầm nhiều rủi ro hơn. Bên cạnh đó còn là giảm đi chất lượng tài sản có, tỉ lệ nợ xấu tăng, các tín dụng cũng có nguy cơ tăng trưởng nóng.

Quy mô của ngân hàng

Khi quy mô của các ngân hàng thương mại cổ phần càng lớn thì hệ số CAR sẽ càng nhỏ đi

Tỷ lệ tiền cho vay với tổng tài sản

Khi tình trạng nguồn tiền cần cho vay khách hàng tăng, ngân hàng không đủ nguồn cho vay sẽ phải sử dụng nguồn vốn dự trữ để phục vụ nhu cầu vay vốn của khách hàng.

Tỷ lệ tiền gửi so với tổng tài sản

Ngân hàng thương mại thu hút nhiều khách hàng gửi tiền hơn thì ngân hàng sẽ có hệ số tỷ lệ an toàn vốn giảm. Hiểu một cách ngắn gọn rằng khi tỉ lệ tổng tài sản tăng thì tỷ lệ an toàn vốn giảm.

Lợi ích của tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu

• Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu thường được dùng để bảo vệ quyền lợi của những người gửi tiền trước những rủi ro có thể xảy ra của ngân hàng. Điều này tăng tính an toàn, ổn định của ngân hàng nói riêng và hệ thống tài chính toàn cầu nói chung.
• Bên cạnh đó bằng tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu này người ta cũng có thể xác định được khả năng thanh toán các khoản nợ có thời hạn hoặc không thời hạn của ngân hàng và những trường hợp rủi ro tín dụng hay rủi ro vận hành mà ngân hàng có thể gặp phải.
• Tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu tăng độ uy tín của ngân hàng lên mức độ cao nhất, thu hút khách hàng sử dụng những dịch vụ của ngân hàng như dịch vụ tín dụng, gửi tiền, chuyển tiền…v..v..
• Mỗi ngân hàng có tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu như đang tạo ra một tấm chắn để ngăn ngừa những cú sốc tài chính. Nói cách khác ngân hàng vừa có thể tự bảo vệ mình vừa có thể bảo vệ những người gửi tiền tại ngân hàng.

Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu trên thế giới

Trên thế giới hiện nay, các nước đều áp dụng chuẩn mực tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu theo Basel. Basel được biết đến với vai trò ủy ban phụ trách việc giám sát các ngân hàng, nắm giữ chức trách vô cùng quan trọng trong các ngân hàng thanh toán quốc tế. Là hệ thống đo lường vốn được áp dụng hầu hết ngân hàng các nước trên thế giới.

Hiện nay theo chuẩn mực của Basel tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu được áp dụng là 8%, ngoài ra để đảm bảo cho CAR từ các ngân hàng phải đảm bảo tổng vốn bổ sung không được vượt quá 100% tổng vốn nòng cốt. Các ngân hàng ở các nước luôn phải có định hướng rõ ràng, giám sát và duy trì tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu.

Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu tại Việt Nam

Ở thời điểm nền kinh tế thế giới đang lâm vào khủng hoảng bởi cuộc suy thoái kéo dài, nhiều ngân hàng trên thế giới rơi vào tình trạng phá sản và sụp đổ thì một số ngân hàng đã áp dụng theo chuẩn mực Basel, đưa tính rủi ro và tỷ lệ an toàn vốn ở mức có thể xoay sở cho các ngân hàng.

Năm 1999, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu được bắt đầu áp dụng tại Việt Nam theo quyết định của hội đồng pháp lý có thẩm quyền. Quyết định này giúp các ngân hàng ổn định, bảo đảm an toàn trước những rủi ro tín dụng có thể gặp phải. Trong điều khoản quy định tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là 8%.

Hy vọng những thông tin trên đây đã có thể giải đáp câu hỏi tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là gì cũng như cách tính hệ số CAR. Mời bạn truy cập vào chuyên mục Kế toán tài chính để đọc thêm nhiều bài mới bổ ích hơn nhé. Isinhvien hi vọng sẽ nhận được nhiều lời phản hồi từ các bạn để ngày càng có nhiều bài viết chất lượng hơn nữa.