Trăng xanh là gì? Ý nghĩa và những điều thú vị về trăng xanh

Nếu như là một người yêu thích bộ môn thiên văn học thì chắc hẳn bạn không còn xa lạ gì với cụm từ “trăng xanh” – một hiện tượng khá hiếm thấy ở tự nhiên. Hẳn nhiều bạn vẫn chưa biết trăng xanh là gì, ý nghĩa của nó như thế nào, trăng xanh xuất hiện bao lâu một lần,…bài viết hôm nay Isinhvien sẽ giải đáp tất cả. Các bạn nhớ đọc hết bài nhé!

1. Trăng xanh là gì?

Trăng xanh (trong tiếng Anh là blue moon) là một khái niệm trong thế giới phương Tây để chỉ hiện tượng trăng tròn không ăn khớp với một tháng dương lịch. Thường thì một năm dương lịch có mười hai lần trăng tròn, trùng hợp mỗi tháng có một lần trăng tròn. Nhưng do mỗi năm dương lịch/năm chí tuyến dài hơn năm âm lịch 11 ngày nên những ngày này dần dồn lại để sau khoảng hai hoặc ba năm lại có thêm một lần trăng tròn.

Để hiểu đơn giản hơn về trăng xanh là gì? Nó có thể được mô tả 1 trong 2 hiện tượng sau:

• Lần trăng tròn thứ 3 trong một mùa có 4 lần trăng tròn (trăng xanh theo mùa).
• Lần trăng tròn thứ 2 trong một tháng có 2 lần trăng tròn (trăng xanh theo tháng).

Nếu trăng xanh xảy ra khi vị trí của Mặt Trăng trùng hoặc gần như trùng với cận điểm (điểm Mặt Trăng gần Trái Đất nhất) thì nó sẽ được gọi là siêu trăng xanh.

Tên gọi trăng xanh hay siêu trăng xanh chỉ dùng để chỉ sự xuất hiện thêm của 1 lần trăng tròn trong một khoảng thời gian nhất định (1 mùa hoặc 1 tháng) chứ không liên quan tới màu sắc của Mặt Trăng.

Thuật ngữ “trăng xanh” thường được sử dụng để ẩn dụ mô tả một sự kiện hiếm có.

2. Trăng xanh có ý nghĩa gì?

Vậy Ý nghĩa của trăng xanh là gì? Có nhiều nhận định khác nhau tùy theo cách nghĩ của mỗi người:

Nhiều người cho biết hiện tượng mặt trăng xanh này có tác động đến hệ thần kinh của con người khiến họ mất kiểm soát. Thậm chí ở phương Tây còn có truyền thuyết nói rằng người sói sẽ xuất hiện vào đêm trăng tròn thứ 2 trong cùng 1 tháng.

Đến nay nhiều người vẫn cho rằng các hiện tượng thiên văn kỳ lạ sẽ có liên quan đến ngày tận thế hoặc một đại thảm họa nào đó sẽ xảy ra với loài người. Và hiện tượng trăng xanh này cũng không ngoại lệ. Theo đó, người xưa đã quan niệm rằng, trăng máu và trăng xanh một khi đã xuất hiện thì sẽ liên quan trực tiếp đến đại họa của loài người. Tuy nhiên đó mới chỉ là những lời phỏng đoán chưa có căn cứ.

Còn trên thực tế, các chuyên gia cho rằng ánh sáng của mặt trăng có liên quan đến sức khỏe của con người. Họ giải thích rằng trong những ngày trăng tròn, ánh sáng của trăng đã tác động đến giấc ngủ của con người và gây ra hiện tượng thiếu ngủ, khiến thái độ và hành vi của con người có sự bất thường. Tuy nhiên nó chỉ là một tác động nhỏ không thể khiến con người phát điên hoặc hóa sói như trong truyền thuyết được.

Các nhà khoa học cũng khẳng định, hiện tượng trăng xanh không gây ra bất cứ ảnh hưởng gì cho sức khỏe con người như những lời đồn đoán trên mạng xã hội.

3. Mặt trăng có thực sự chuyển sang màu xanh?

Sau khi biết được trăng xanh là gì, hẳn nhiều người sẽ nghĩ trăng xanh là trăng có màu xanh. Vậy nó có đúng?

Mặt trăng xanh không phải là màu xanh! Mặt trăng xanh vẫn giữ nguyên màu sắc như bất kỳ lần trăng tròn nào khác ngoại trừ hai trường hợp hiếm hoi. Trong khi xảy ra nguyệt thực, Mặt trăng có thể chuyển sang màu đỏ như máu, chỉ được chiếu sáng bởi ánh sáng bị bẻ cong quanh Trái đất bởi bầu khí quyển của nó chiếu lên bề mặt của Mặt trăng. Vì nguyệt thực chỉ xảy ra khi trăng tròn và trăng xanh là một loại trăng tròn, rất hiếm khi trăng xanh có màu đỏ! 

Trong trường hợp hiếm hoi khác, khi bầu khí quyển của Trái đất chứa các hạt bụi hoặc khói có kích thước nhất định, rộng hơn 900 nanomet một chút. Các hạt có kích thước này là nguyên nhân gây ra ánh sáng đỏ tán xạ. Khi những hạt này xuất hiện trong không khí, mặt trăng sẽ chiếu qua chúng và có thể có màu xanh lam.

Các hạt này thường xuất hiện trong không khí sau các đám cháy lớn hoặc các vụ phun trào núi lửa. Ví dụ, người ta nói rằng mặt trăng xanh đã xuất hiện từ nhiều nơi trên thế giới trong suốt hai năm sau vụ phun trào Krakatoa vào năm 1883, một trong những vụ nổ núi lửa chết người nhất trong lịch sử được ghi lại.

4. Trăng xanh theo tháng xảy ra như thế nào?

Ngày nay, hầu hết chúng ta biết đến Trăng xanh như là trăng tròn thứ hai của một tháng dương lịch. Vì vậy, thời điểm duy nhất một tháng có thể có hai lần trăng tròn là khi lần trăng tròn đầu tiên xảy ra trong vài ngày đầu tiên của tháng. Điều này xảy ra cứ sau hai đến ba năm, vì vậy loại Trăng xanh này thường xuyên xảy ra.

Rất hiếm khi, Trăng xanh theo mùa (thứ ba trong số bốn trăng tròn trong một mùa) và Trăng xanh theo tháng (thứ hai trong hai trăng tròn trong một tháng dương lịch) có thể xảy ra trong cùng một năm dương lịch. Để điều này xảy ra, bạn cần có 13 lần trăng tròn giữa các ngày tháng 12 liên tiếp cho Mặt trăng xanh theo mùa – và nói chung, 13 lần trăng tròn trong một năm dương lịch cho Mặt trăng xanh theo tháng.

Điều này tiếp theo sẽ xảy ra vào năm 2048, khi Trăng xanh hàng tháng rơi vào ngày 31 tháng 1 và Mặt trăng xanh theo mùa vào ngày 23 tháng 8.

Sau đó 19 năm, vào năm 2067, sẽ có Mặt trăng xanh theo tháng vào ngày 30 tháng 3 và Mặt trăng xanh theo mùa vào ngày 20 tháng 11. Trong trường hợp này, có 13 mặt trăng tròn giữa các cực tháng 12 liên tiếp – nhưng chỉ có 12 mặt trăng tròn trong một năm dương lịch và không có trăng tròn tháng 2 năm 2067 .

5. Trăng xanh xuất hiện bao lâu một lần

Nếu bạn đã hiểu rõ trăng xanh là gì, vậy bạn có biết trăng xanh xuất hiện bao lâu một lần không?

Cứ khoảng 2 – 3 năm sẽ có 1 lần trăng xanh theo tháng và cũng cứ 2 – 3 năm lại có 1 lần trăng xanh theo mùa, tuy nhiên trăng xanh theo mùa thường ít hơn trăng xanh theo tháng.

Các lần trăng xanh gần nhất tiếp theo sẽ là vào ngày 31/8/2023 (trăng xanh theo tháng) và vào ngày 20/8/2024 (trăng xanh theo mùa) (thời gian được tính theo múi giờ của Việt Nam).

6. Những điều thú vị khác về trăng xanh

Ngoài hiểu được thế nào là trăng xanh, ý nghĩa của trăng xanh thì dưới đây là những điều thú vị khác về trăng xanh mà Isinhvien đã tổng hợp được chắc hẳn bạn không thể bỏ qua:

• Có hai định nghĩa về Trăng Xanh: Thuật ngữ Trăng Xanh ban đầu được đặt cho kỳ trăng tròn thứ 3 trong tổng số 4 mùa trăng, nhưng sau khi có một sự nhầm lẫn trên tạp chí Sky & Telescope vào năm 1943, nó lại mang một nghĩa khác. Bài viết trên tạp chí định nghĩa sai Trăng Xanh là lần trăng tròn thứ hai trong 1 tháng, nhưng không may là định nghĩa này kéo dài đến ngày nay.
• Trăng Xanh có nhiều tên: Ngày nay, trăng tròn còn được biết đến với các tên gọi như Ngày trăng tròn cá tầm, Trăng bắp xanh, Trăng ngũ cốc và Trăng tròn đỏ… Mỗi cái tên trăng tròn tháng 8 được đặt theo truyền thống của thổ dân Bắc Mỹ và dân châu Âu.
• Bạn có thể nhìn thấy ‘những ngôi sao băng’ xung quanh ‘mặt trăng xanh’: Mặc dù ánh trăng sáng không có lợi cho việc nhìn thấy “sao băng”, nhưng những lần trăng xanh xuất hiện thì thường đi kèm với những trận mưa sao băng rất lớn.
• Trăng chỉ tròn trong một khoảnh khắc: Dù trăng có vẻ tròn vào đêm trước lẫn đêm sau, nhưng về mặt kỹ thuật, nó chỉ tròn trong một thời gian ngắn chứ không kéo dài.

Trên đây là những kiến thức thú vị về Trăng xanh là gì? Trăng xanh xuất hiện bao lâu một lần, trăng xanh có ý nghĩa gì và những điều thú vị về trăng xanh,…Nếu thấy bài viết bổ ích, hãy chia sẽ cho bạn bè cùng biết nhé, cám ơn các bạn đã đọc bài! Đừng quên truy cập chuyên mục Khám phá thế giới để đọc thêm nhiều bài viết hay và biết thêm nhiều kiến thức bổ ích nhé!