Kế Toán Tài Chính

Thuế trực thu và thuế gián thu là gì? So sánh thuế trực thu và thuế gián thu chi tiết

Bạn đang muốn tìm hiểu thuế trực thu và thuế gián thu là gì? Cách phân biệt chúng ra sao? Mời bạn đọc ngay bài viết dưới đây của Isinhvien. Chúng mình đã trình bày chi tiết và dễ hiểu nhất chi tiết về sự so sánh thuế trực thu và thuế gián thu, nhớ đọc hết bài để nắm rõ kiến thức bạn nhé!

Thuế trực thu là gì?

Thuế trực thu (Direct Taxes) là loại thuế mà cá nhân hoặc tổ chức trả trực tiếp cho đối tượng áp dụng. Thuế trực thu sẽ được trả bởi chính thực thể áp đặt, đó có thể là cá nhân hoặc tổ chức. Ví dụ người nộp thuế sẽ trả thuế trực tiếp cho những mục đích khác nhau như thuế bất động sản, thuế thu nhập hay thuế tài sản cá nhân,…

Bản chất của thuế trực thu sẽ dựa trên nguyên tắc thanh toán ngay. Nguyên tắc này cho rằng những người có nhiều tài nguyên hơn hay những người có thu nhập cao hơn sẽ phải trả một mức thuế cao hơn. Trong đó khả năng nộp thuế này cũng là một căn cứ đánh giá sự giàu nghèo chính xác.


so sánh thuế trực thu và thuế gián thu
Thuế trực thu là gì?

Các loại thuế trực thu thường gặp

Thuế thu nhập cá nhân

Thuế thu nhập cá nhân là khoản tiền thuế mà người có thu nhập phải trích nộp một phần tiền lương hoặc từ các nguồn thu khác vào ngân sách nhà nước sau khi đã tính các khoản được giảm trừ.

Thuế thu nhập cá nhân không đánh vào những cá nhân có thu nhập thấp hay thu nhập chỉ vừa đủ đáp ứng nhu cầu cần thiết của gia đình. Do đó việc nộp thuế thu nhập cá nhân được coi là cách làm giảm chênh lệch giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư.

Thuế thu nhập doanh nghiệp

Cũng như thuế thu nhập cá nhân, doanh nghiệp có thu nhập phải trích nộp một phần tiền lương hoặc từ các nguồn thu khác vào ngân sách nhà nước sau khi đã tính các khoản được giảm trừ.

Khi doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh tạo ra lợi nhuận, sẽ phải nộp thuế cho Nhà nước. Thuế thu nhập của doanh nghiệp sẽ được thu dựa vào kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức, doanh nghiệp đó. 


Thuế gián thu là gì?

Thuế gián thu là thuế điều tiết gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ, người nộp thuế không phải là người chịu thuế, người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ là người chịu thuế( giá mua hàng đã bao gồm thuế gián thu) còn người nộp thuế là sản xuất, kinh doanh hàng hóa dịch vụ.

Thuế gián thu sẽ được xác định bằng việc đối chiếu chúng với thuế trực thu – thuế đánh vào một cá nhân hay một tổ chức nào đó, cuối cùng trả bởi một người khác. Thuế nhập khẩu, rượu, nhiên liệu hay thuế thuốc lá đều được coi là ví dụ về thuế gián thu.

Thuế trực thu là gì?
Thuế gián thu là gì?

Các loại thuế gián thu thường gặp

Thuế tiêu thụ đặc biệt

Thuế tiêu thụ đặc biệt là loại thuế gián thu, đánh vào hàng hóa, dịch vụ đặc biệt, nhằm định hướng sản xuất và tiều dùng.


Thuế giá trị gia tăng

Thuế giá trị gia tăng là loại thuế tính trên giá trị gia tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.

Thuế xuất khẩu, nhập khẩu

Thuế xuất khẩu, nhập khẩu là khoản tiền mà các cá nhân, tổ chức nộp cho Nhà nước khi có hành vi dịch chuyển hàng hóa qua biên gới quốc gia.

Thuế môn bài

Thuế môn bài là một sắc thuế trực thu và thường là định ngạch đánh vào giấy phép kinh doanh (môn bài) của các doanh nghiệp và hộ kinh doanh.

Thuế doanh thu

Thuế doanh thu là loại thuế gián thu được đánh trên cơ sở doanh thu của hoạt động kinh doanh công thương nghiệp và dịch vụ qua mỗi lần phát sinh doanh thu bán hàng,….

So sánh thuế trực thu và thuế gián thu

Đây đều là 02 phương thức thu thuế theo như quy định của pháp luật, góp phần điều tiết thu nhập của các cá nhân và tổ chức, đồng thời mang tính bắt buộc. Tuy nhiên khi so sánh thuế trực thu và thuế gián thu ta cũng có thể phân biệt những điểm nhau, cụ thể:


Về bản chất

  • Với thuế gián thu thì đối tượng nộp thuế và người chịu thuế là 02 người khác nhau. Ví dụ thuế VAT sẽ đánh lên người tiêu dùng và doanh nghiệp sẽ có trách nhiệm thu lại tất cả khoản thuế này rồi nộp lại cho nhà nước. Như vậy thì thực chất doanh nghiệp không hề phải chịu bất cứ khoản thuế VAT nào.
  • Với thuế trực thu thì đối tượng nộp thuế và người chịu thuế là một. Ví dụ thuế thu nhập cá nhân đối với tiền công hay tiền lương đều sẽ do người lao động trực tiếp nộp.

Mức độ tác động đến nền kinh tế

  • Thuế gián thu có tác động trực tiếp lên giá cả của thị trường do phần thuế này sẽ được công cả vào giá bán của mỗi hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp.
  • Thuế trực thu ít ảnh hưởng đến giá cả của thị trường do thuế đánh trực tiếp vào kết quả kinh doanh, kết quả thu nhập tính cho một kỳ kinh doanh cụ thể.

Mức độ quản lý

  • Thuế gián thu: Dễ thu vì nó được cấu thành trong giá bán hàng hóa dịch vụ. Với người tiêu dùng có trình độ dân trí chưa cao thì sẽ không thể phát hiện ra được. Chính vì thế ở tất cả những nước nghèo, chậm phát triển thì thuế gián thu chính là nguồn thu chủ yếu. Còn những nước phát triển lại lấy thuế trực thu làm nguồn thu ngân sách chính.
  • Thuế trực thu: Đây là nguồn thu khó, dễ trốn, nhất là đối với các nước đang phát triển như Việt Nam. Hình thức thanh toán hiện nay vẫn chủ yếu là tiền mặt và nhà nước sẽ không kiểm soát được thu nhập chính xác của người nộp thuế.

Để dễ dàng so sánh thuế trực thu và thuế gián thu, bạn có thể theo dõi bảng dưới đây:


So sánhThuế trực thuThuế gián thu
Khái niệmThuế trực thu là thuế điều tiết trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế (tổ chức, cá nhân). Đồng thời, người nộp thuế cũng chính là người chịu thuế.Thuế gián thu là thuế điều tiết gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ. Trong đó, người nộp thuế không là người chịu thuế.
Mức độ tác động đến nền kinh tếÍt tác động vào giá cả thị trường bởi vì thuế trực thu đánh vào kết quả của hoạt động kinh doanh và thu nhập sau một kỳ kinh doanh.Tác động trực tiếp đến giá cả thị trường bởi vì thuế gián thu được cộng trực tiếp vào giá bán hàng hóa, dịch vụ.
Mức độ quản lýKhó thu, dễ trốn thuế bởi vì việc thanh toán thuế trực thu được thanh toán chủ yếu bằng tiền mặt và nhà nước khó kiểm soát được thu nhập thực tế của người nộp thuế.Dễ thu bởi vì thuế gián thu được cấu thành giá bán hàng hóa, dịch vụ.
Ưu điểmĐảm bảo tính công bằng giữa những người chịu thuếDễ dàng cho các cơ quan thuế thu thuế
Nhược điểmKhó thu thuế, dễ trốn thuếKhó đảm bảo công bằng cho những người chịu thuế
Ví dụThuế thu nhập doanh nghiệp. Thuế thu nhập đối với người có thu nhập caoThuế giá trị gia tăng. Thuế xuất nhập khẩu. Thuế bảo vệ môi trường
So sánh thuế trực thu và thuế gián thu

Trên đây là một vài chia sẻ về khái niệm thuế trực thu, gián thu là gì? Và cách so sánh thuế trực thu và thuế gián thu mà Isinhvien muốn chia sẻ đến với bạn đọc. Hy vọng rằng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn và phân biệt được rõ ràng 02 loại thuế này để từ đó áp dụng cho công việc, học tập được tốt nhất. Mời bạn truy cập vào chuyên mục Kế toán tài chính để đọc thêm nhiều bài mới bổ ích hơn nhé. Chúc các bạn học tốt!


Mới nhất cùng chuyên mục

Back to top button
Close