Chi phí cơ hội là gì? Cách tính và ví dụ dễ hiểu nhất

Chi phí cơ hội là một yếu tố luôn tồn tại trong các quyết định của người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp. Các doanh nghiệp sẽ xem xét chi phí cơ hội khi họ đưa ra quyết định về sản xuất, quản lý thời gian và phân bổ vốn. Cùng Isinhvien tìm hiểu chi phí cơ hội là gì, công thức tính chi phí cơ hội trong bài viết dưới đây nhé.

Chi phí cơ hội là gì?

Chi phí cơ hội đại diện cho những lợi ích tiềm năng mà một cá nhân, nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp bỏ lỡ khi lựa chọn một phương án thay thế khác. Chi phí cơ hội thường tồn tại ở dạng hữu hình, nên có thể dễ dàng bị bỏ qua. Khi hiểu được những cơ hội tiềm ẩn bị bỏ lỡ sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định tốt hơn.

Ví dụ: Khách hàng A có 100 triệu đồng, khách hàng này có 2 lựa chọn một là gửi ngân hàng lãi 7 triệu đồng mỗi năm, 2 là đầu tư vào vàng thì lãi 10 triệu mỗi năm. Khi khách hàng A quyết định đầu tư vào vàng thì chi phí cơ hội là 7 triệu và lãi thực nhận của khách hàng này là 3 triệu chứ không phải là 10 triệu.

Cách tính chi phí cơ hội

Chi phí cơ hội được các nhà đầu tư tính toàn bằng cách so sánh lợi nhuận giữa hai lựa chọn. Điều này được thực hiện trong quá trình ra quyết định bằng cách ước lượng lợi nhuận trong tương lai.

Công thức tính chi phí cơ hội như sau:

OC = FO - CO

Trong đó:

• OC (Opportunity cost): Chi phí cơ hội
• FO (Return on best foregone option): Lợi nhuận của lựa chọn hấp dẫn nhất
• CO (Return on chosen option): Lợi nhuận của lựa chọn được chọn

Bài tập ví dụ về chi phí cơ hội

Một nhà đầu tư B có dự định đầu tư 200.000 USD. Nhà đầu tư này đang cân nhắc lựa chọn giữa 2 phương án:

• Phương án 1: Đầu tư 200.000 USD vào thị trường chứng khoán, lợi nhuận ước tính 12%/năm. Với phương án này nhà đầu tư B có thể kiếm được 24.000 USD. 
• Phương án 2: Đầu tư trang thiết bị sản xuất mới (tài sản cố định). Phương án này giúp nhà đầu tư B kiếm thêm được 10% lợi nhuận, cụ thể là 20.000 USD.

Nếu nhà đầu tư B lựa chọn phương án 2 thì chi phí cơ hội sẽ được tính như sau:

OC = FO – CO = 24.000 – 20.000 = 4.000 (USD)

Ý nghĩa của chi phí cơ hội trong quyết định đầu tư

Phân tích chi phí cơ hội đóng vai trong quan trọng trọng việc xác đinh cấu trúc vốn của doanh nghiệp. Ví dụ, các quỹ được sử dụng để thanh toán các khoản vay không thể được đầu tư vào cổ phiếu hoặc trái phiếu, những thứ mang lại tiềm năng thu nhập từ đầu tư. Công ty phải quyết định xem việc mở rộng được thực hiện bởi sức mạnh đòn bẩy tài chính của nợ có tạo ra lợi nhuận lớn hơn mức có thể kiếm được thông qua các khoản đầu tư hay không.

Các nhà đầu tư xem xét chi phí cơ hội khi đưa ra quyết định đầu tư nào đó, dù sao thì một con số cụ thể cũng sẽ đem lại sự lựa chọn chính xác hơn là lựa chọn mà không có cơ sở.

Chi phí cơ hội được nhà đầu tư sử dụng để so sánh với các khoản đầu tư khác, từ đó đưa ra danh mục đầu tư hợp lý. Điều này cũng được ứng dụng trong cuộc sống, ví dụ nếu bạn của bạn quyết định nghỉ việc cả năm để đi học lại, thì chi phí cơ hội của quyết định này là giá trị tiền lương bị mất của năm đó. Bạn của bạn sẽ so sánh chi phí cơ hội của tiền lương bị mất với lợi ích của việc nhận được bằng cấp cao hơn.

Chi phí cơ hội có vai trò quan trọng, ảnh hưởng tới các quyết định kinh tế trong kinh doanh của doanh nghiệp. Hi vọng qua bài viết này của Isinhvien sẽ giúp các bạn đã hiểu rõ hơn về chi phí cơ hội là gì để từ đó có những lựa chọn đúng đắn, mang lại hiệu quả kinh doanh cao trong tương lai.