Đầu tư trái phiếu là gì? Có nên mua trái phiếu không?
Nếu như bạn đang thắc mắc đầu tư trái phiếu là gì và có nên mua trái phiếu không? Bạn đã đến đúng nơi rồi đấy. Isinhvien sẽ làm rõ những nội dung này qua bài viết dưới đây để bạn có thêm kiến thức và cái nhìn tổng quan hơn về trái phiếu nhé!
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là một công cụ thu nhập cố định đại diện cho một khoản vay của nhà đầu tư đối với người đi vay (thường là doanh nghiệp hoặc chính phủ). Trái phiếu có thể được coi là IOU giữa người cho vay và người đi vay bao gồm các chi tiết của khoản vay và các khoản thanh toán của nó. Trái phiếu được sử dụng bởi các công ty, thành phố, tiểu bang và chính phủ có chủ quyền để tài trợ cho các dự án và hoạt động. Người sở hữu trái phiếu là người mua trái phiếu hoặc chủ nợ của công ty phát hành.
Để hiểu kĩ hơn, các bạn có thể tham khảo tại bài viết Isinhvien đã trình bày trước đó: Trái phiếu là gì? Đặc điểm và phân loại trái phiếu
Đầu tư trái phiếu là gì?
Đầu tư trái phiếu là thực hiện những giao dịch mua bán trái phiếu với những người phát hành trái phiếu (như chính phủ, doanh nghiệp, ngân hàng hay tổ chức tài chính). Người mua sẽ được nhận những khoản lợi nhuận mà trong cam kết bên nhà phát hành phải thực hiện.
So với đầu tư cổ phiếu thì đầu tư trái phiếu mang tính an toàn nhiều hơn, tuy nhiên lợi nhuận đem lại thì thấp hơn.
Có nên mua trái phiếu không?
Để biết có nên đầu tư vào trái phiếu không, Isinhvien sẽ liệt kê các ưu, nhược điểm của trái phiếu chi tiết nhất để bạn có thể cân nhắc đưa ra quyết định đúng đắn nhé.
Ưu điểm của trái phiếu
Trái phiếu có lợi thế rõ ràng so với các loại chứng khoán khác. Mức độ biến động của trái phiếu (đặc biệt là trái phiếu kỳ hạn ngắn và trung bình) thấp hơn so với cổ phiếu. Vì vậy, trái phiếu thường được coi là khoản đầu tư an toàn hơn cổ phiếu. Ngoài ra, trái phiếu chịu ít biến động hàng ngày hơn cổ phiếu, và việc trả lãi của trái phiếu đôi khi cao hơn mức trả cổ tức chung.
Trái phiếu thường có tính thanh khoản. Việc một tổ chức bán một số lượng lớn trái phiếu thường khá dễ dàng mà không ảnh hưởng nhiều đến giá, điều này có thể khó hơn đối với cổ phiếu. Trên thực tế, trái phiếu hấp dẫn vì tính chắc chắn của việc trả lãi cố định hai lần một năm và một lần cố định khi đáo hạn.
Trái chủ cũng được hưởng một biện pháp bảo vệ hợp pháp: theo luật của hầu hết các quốc gia, nếu một công ty phá sản, trái chủ của họ thường sẽ nhận lại một số tiền (số tiền thu hồi), trong khi cổ phiếu của công ty thường không có giá trị. Hơn nữa, trái phiếu đi kèm với hợp đồng (indenture là một thỏa thuận nợ chính thức thiết lập các điều khoản của một đợt phát hành trái phiếu) và các giao ước (các điều khoản của một thỏa thuận như vậy). Các giao ước quy định các quyền của người sở hữu trái phiếu và nhiệm vụ của người phát hành, chẳng hạn như các hành động mà người phát hành có nghĩa vụ thực hiện hoặc bị cấm thực hiện.
Ngoài ra còn có nhiều loại trái phiếu để phù hợp với các nhu cầu khác nhau của các nhà đầu tư, bao gồm trái phiếu được xếp hạng cố định, trái phiếu lãi suất thả nổi, trái phiếu zero coupon, trái phiếu chuyển đổi và trái phiếu liên kết lạm phát.
Xem thêm các loại trái phiếu Isinhvien đã trình bày trong bài trước đó tại đây: Trái phiếu là gì? Đặc điểm và phân loại trái phiếu
Nhược điểm của trái phiếu
Trái phiếu chịu nhiều rủi ro khác nhau như rủi ro tín dụng, rủi ro tái đầu tư, rủi ro thanh khoản, rủi ro sự kiện, rủi ro tỷ giá hối đoái, rủi ro biến động, rủi ro lạm phát, rủi ro chủ quyền và rủi ro đường cong lợi tức.
Sự thay đổi giá của một trái phiếu sẽ ngay lập tức ảnh hưởng đến các quỹ tương hỗ nắm giữ các trái phiếu này. Nếu giá trị của trái phiếu trong danh mục đầu tư giao dịch giảm, giá trị của danh mục đầu tư cũng giảm theo. Điều này có thể gây thiệt hại cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp như ngân hàng, công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí và các nhà quản lý tài sản (bất kể giá trị có được “đánh dấu vào thị trường” ngay lập tức hay không). Nếu có bất kỳ cơ hội nào mà một người nắm giữ trái phiếu riêng lẻ có thể cần phải bán trái phiếu của mình và “rút tiền mặt”, rủi ro lãi suất có thể trở thành một vấn đề thực sự.
Giá trái phiếu có thể trở nên biến động tùy thuộc vào xếp hạng tín nhiệm của tổ chức phát hành – ví dụ: nếu các tổ chức xếp hạng tín dụng như Standard and Poor’s và Moody’s nâng cấp hoặc hạ cấp xếp hạng tín nhiệm của tổ chức phát hành. Một sự hạ cấp không lường trước được sẽ khiến giá thị trường của trái phiếu giảm xuống. Cũng như rủi ro lãi suất, rủi ro này không ảnh hưởng đến việc thanh toán lãi suất của trái phiếu (miễn là công ty phát hành không thực sự vỡ nợ), nhưng gây rủi ro về giá thị trường, ảnh hưởng đến các quỹ tương hỗ đang nắm giữ các trái phiếu này và những người nắm giữ trái phiếu riêng lẻ có thể phải bán chúng.
Các trái chủ của công ty có thể mất nhiều hoặc toàn bộ tiền nếu công ty phá sản. Theo luật của nhiều quốc gia (bao gồm Hoa Kỳ và Canada), trái chủ được quyền nhận tiền bán tài sản của một công ty đã thanh lý trước một số chủ nợ khác. Người cho vay ngân hàng, người giữ tiền gửi (trong trường hợp tổ chức nhận tiền gửi như ngân hàng) và các chủ nợ thương mại có thể được ưu tiên hơn. Không có gì đảm bảo sẽ còn lại bao nhiêu tiền để trả nợ cho các trái chủ. Trong một vụ phá sản liên quan đến việc tổ chức lại hoặc tái cấp vốn, trái ngược với việc thanh lý, các trái chủ có thể bị giảm giá trị trái phiếu của họ, thường là thông qua việc trao đổi để lấy một số lượng nhỏ hơn trái phiếu mới phát hành.
Một số trái phiếu có thể mua được, có nghĩa là mặc dù công ty đã đồng ý thanh toán cộng với lãi suất đối với khoản nợ trong một thời gian nhất định, công ty có thể chọn thanh toán sớm trái phiếu. Điều này tạo ra rủi ro tái đầu tư, có nghĩa là nhà đầu tư buộc phải tìm một nơi mới cho tiền của mình. Do đó, nhà đầu tư có thể không tìm được một giao dịch tốt, đặc biệt là vì điều này thường xảy ra khi lãi suất giảm.
Điều kiện phát hành trái phiếu của công ty cổ phần
Căn cứ vào hình thức phát hành trái phiếu thì có những điều kiện để một công ty cổ phần phát hành trái phiếu. Theo khoản 1 Điều 9 Nghị định 153/2020/NĐ-CP qui định:
Đối với hình thức phát hành trái phiếu ra công chúng
- Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
- Hoạt động kinh doanh của 02 năm liên tục liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán;
- Có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua;
- Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn; trường hợp vốn điều lệ của tổ chức phát hành từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành;
Đối với hình thức phát hành trái phiếu riêng lẻ
- Là công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam.
- Thanh toán đủ cả gốc và lãi của trái phiếu đã phát hành hoặc thanh toán đủ các khoản nợ đến hạn trong 03 năm liên tiếp trước đợt phát hành trái phiếu (nếu có); trừ trường hợp chào bán trái phiếu cho chủ nợ là tổ chức tài chính được lựa chọn.
- Đáp ứng các tỷ lệ an toàn tài chính, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
- Có phương án phát hành trái phiếu được phê duyệt và chấp thuận theo quy định tại Điều 13 Nghị định này.
- (Thẩm quyền phê duyệt và chấp thuận là Đại hội đồng cổ đông)
- Có báo cáo tài chính năm trước liền kề của năm phát hành được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán đủ điều kiện theo quy định tại Nghị định này.
- Đối tượng tham gia đợt chào bán phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp theo quy định của pháp luật chứng khoán.
Trên đây, Isinhvien đã trình bày chi tiết về đầu tư trái phiếu là gì cũng như ưu và nhược điểm của trái phiếu để các bạn có cái nhìn tổng quan hơn, từ đó đưa ra quyết định có nên mua trái phiếu hay không. Hy vọng đây sẽ là nguồn tài liệu thú vị giành cho bạn đọc. Truy cập chuyên mục Kế toán tài chính để cập nhật những bài viết mới nhất nhé.
