Vòng quay hàng tồn kho là gì? Ý nghĩa – Cách tính – Bài tập thực tế dễ hiểu nhất

Vòng quay hàng tồn kho (Inventory turnover) là một trong những chỉ số quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và sự phát triển của doanh nghiệp. Việc tính chỉ số vòng quay hàng tồn kho là công việc không thể thiếu hiện nay. 

Vòng quay hàng tồn kho là gì?

Để biết vòng quay hàng tồn kho là gì thì chúng ta cần phải hiểu định nghĩa về hàng tồn kho trước. Vậy: 

Hàng tồn kho là gì?

Hàng tồn kho là tất cả hàng hóa mà một công ty có trong kho, bao gồm nguyên vật liệu thô, vật liệu dở dang và thành phẩm cuối cùng sẽ được bán. Do đó có thể thấy, hàng tồn kho chính là sự liên kết giữa việc sản xuất và bán sản phẩm đồng thời là một bộ phận của tài sản ngắn hạn, chiếm tỉ trọng lớn, có vai trò quan trọng trong việc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Khái niệm vòng quay hàng tồn kho

Số vòng quay hàng tồn kho hay được gọi là hệ số quay vòng của hàng tồn kho (Inventory Turnover Ratio) là một trong những tỷ số tài chính để đo lường khả năng quản trị hàng hóa tồn kho trong toàn bộ hoạt động của một doanh nghiệp, công ty. Trong báo cáo tài chính mục hàng tồn kho thì hệ số vòng quay hàng tồn kho chính là thước đo mức độ hiệu quả của một công ty tạo ra doanh số bán hàng từ hàng tồn kho của mình.

Cách tính vòng quay hàng tồn kho

Công thức tính vòng quay hàng tồn kho

Tỷ số này được tính ra bằng cách lấy doanh thu (hoặc giá vốn hàng bán) trong một kỳ nhất định chia cho bình quân giá trị hàng tồn kho trong cùng kỳ. 

Trong đó: Hàng tồn kho bình quân = (Giá trị hàng tồn kho đầu kì + giá trị hàng tồn kho cuối kì)/2

Hệ số vòng quay hàng tồn kho là thước đo đánh giá mức độ hiệu quả của một công ty trong việc chuyển hàng tồn kho thành doanh số bán hàng

Công thức tính số ngày tồn kho

Số ngày tồn kho (DSI) cho biết việc mất bao nhiêu ngày để hàng tồn kho chuyển thành doanh số bán hàng. DSI được tính bằng cách lấy nghịch đảo của tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho nhân với 365.

Phân tích vòng quay hàng tồn kho

Ý nghĩa vòng quay hàng tồn kho

Vậy mục đích của của việc tính vòng quay hàng tồn kho là gì?

Tính số vòng quay hàng tồn kho mang đến nhiều lợi ích dành cho các doanh nghiệp. Qua chỉ số này nhà tài chính có thể đánh giá được sản phẩm của doanh nghiệp có bán tốt hay không. Cũng như kiểm soát được những mặt hàng nào đang tồn kho, khó hoặc không bán được. 

Ngoài ra, tính toán vòng quay hàng tồn kho có thể giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định tốt hơn về giá cả, sản xuất, tiếp thị và mua hàng tồn kho mới, đồng thời đưa ra các chiến lược bán hàng kịp thời và hiệu quả.

Cụ thể:

• Vòng quay hàng tồn kho càng cao càng tốt, vì vòng quay hàng tồn kho cao thường có nghĩa là một công ty đang bán hàng nhanh chóng và có nhu cầu đáng kể đối với sản phẩm của họ.
• Mặt khác, vòng quay hàng tồn kho thấp có thể cho thấy doanh số bán hàng yếu hơn và nhu cầu đối với sản phẩm của công ty giảm.
• Vòng quay hàng tồn kho cho biết một công ty đang quản lý hàng tồn kho của mình tốt như thế nào. Một công ty có thể đánh giá quá cao nhu cầu đối với sản phẩm của họ và mua quá nhiều hàng hóa. Điều này sẽ biểu hiện là doanh thu thấp. Ngược lại, nếu vòng quay hàng tồn kho cao, điều này cho thấy rằng không có đủ hàng tồn kho và công ty bỏ lỡ các cơ hội bán hàng.
• Vòng quay hàng tồn kho cũng cho biết liệu các bộ phận bán hàng và mua hàng của công ty có đồng bộ hay không. Tốt nhất, hàng tồn kho phải phù hợp với doanh số bán hàng. Có thể tốn kém cho các công ty khi giữ lại hàng tồn kho không bán được. Như vậy, vòng quay hàng tồn kho cho biết hiệu quả bán hàng và việc quản lý chi phí hoạt động. Ngoài ra, đối với một số lượng bán hàng nhất định, việc sử dụng ít hàng tồn kho hơn sẽ cải thiện vòng quay hàng tồn kho.

Số vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt

Hệ số vòng quay hàng tồn kho thường được so sánh qua các năm và cho ta biết khả năng quản trị hàng tồn kho của doanh nghiệp tốt đến mức nào. Nếu hệ số vòng quay hàng tồn kho càng lớn nghĩa là hàng tồn kho ít, doanh nghiệp bán hàng nhanh, tiền mặt không bị đọng vào hàng tồn kho/giá vốn và ngược lại.

Tuy nhiên, sẽ không có câu trả lời chính xác cho chỉ số hệ thống vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt. Bởi mỗi doanh nghiệp có hoạt động và lĩnh vực kinh doanh khác nhau nên số vòng quay hàng tồn kho cũng có sự khác nhau. 

Để tìm ra con số chính xác nhất, nhà quản lý cần căn cứ vào hai yếu tố quan trọng bao gồm:

1. Đánh giá và so sánh với đối thủ cạnh tranh cùng ngành, cùng phân khúc.
2. So sánh với các chỉ số trong quá khứ của doanh nghiệp nhằm đưa ra các chiến lược trong tương lai.

Ví dụ: Đối với cơ sở kinh doanh thời trang thì hệ số vòng quay thường được tính trung bình từ 4-6 tháng. Đối với các cửa hàng phụ tùng, linh kiện ô tô, chỉ số vòng quay hàng tồn kho có thể lên đến 40 vòng/năm. Về cơ bản các ngành có tỷ suất lợi nhuận càng thấp thì số vòng quay hàng tồn kho càng cao và ngược lại. 

Một số yếu tố tác động đến vòng quay hàng tồn kho

• Nhu cầu mua hàng: Đây có lẽ là yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến hệ số này. Hàng hóa có được bán ra hay phải nằm nguyên trong kho phụ thuộc rất nhiều vào nhu cầu của người mua. Nếu sản phẩm không được tiếp cận đến đúng khách hàng mục tiêu, chắc chắn chúng chỉ nằm im một chỗ. Vì thế hãy lập kế hoạch marketing đánh đúng vào khách hàng mục tiêu, tăng cường các chương trình khuyến mãi. Điều này sẽ giúp cải thiện đáng kể chỉ số Inventory Turnover. 
• Xu hướng mua hàng: Thông thường vào các dịp quan trọng trong năm, chẳng hạn như các ngày lễ tết, nhu cầu thị trường sẽ tăng đột biến. Hãy lường trước xu hướng này để cân đối lại nguồn hàng của doanh nghiệp. Bạn có thể khuyến khích khách hàng đặt hàng trước để doanh nghiệp có thể chuẩn bị được những sản phẩm tốt nhất. 
• Phương pháp bán hàng của doanh nghiệp: Nếu khách hàng đã biết đến sản phẩm và có nhu cầu mua hàng nhưng bạn lại không thể kích thích khách hàng mua nhiều hơn thì chỉ số này cũng sẽ không đạt mức mong đợi. Cho nên hãy lên kế hoạch thu hút khách tăng giá trị đơn hàng mỗi lần mua sắm, đào tạo đội ngũ bán hàng chuyên nghiệp để có thể tư vấn, bán chéo thêm nhiều sản phẩm khác để hàng hóa trong kho liên tục được làm mới. 
• Gộp những nhóm hàng không có cùng tính chất: Việc bạn tính toán chung toàn bộ mặt hàng mà doanh nghiệp cung cấp sẽ tạo ra một hệ số vòng không chính xác. Những mặt hàng có tỷ lợi sinh lời cao không được chung nhóm với các mặt hàng có tỷ suất sinh lời thấp. Nếu không thì cách tính vòng quay hàng tồn kho không còn chính xác nữa. 
• Chu kỳ theo dõi: Chắc chắn với việc kiểm soát theo năm hoặc theo tháng hay quý sẽ khác nhau rất nhiều. Lời khuyên dành cho bạn là nếu bạn mới bắt đầu kinh doanh và nguồn hàng nhập xuất chưa được ổn định thì có thể sử dụng chu kỳ ngắn (tuần, tháng hoặc quý). Còn nếu đã kinh doanh ổn định thì bạn chỉ cần đo lường chỉ số này theo năm là đủ. 

Bài tập tính vòng quay hàng tồn kho

Ví dụ 1: Trong báo cáo tài chính năm 2019, Walmart Stores (WMT) đã báo cáo doanh thu hàng năm là 514,4 tỷ USD, hàng tồn kho cuối năm là 44,3 tỷ USD, hàng tồn kho đầu năm là 43,8 tỷ USD và giá vốn hàng bán là 385,3 tỷ USD.

Vậy, vòng quay hàng tồn kho của Walmart trong năm bằng:

385,3 tỷ USD ÷ [(44,3 tỷ USD + 43,8 tỷ USD) / 2] = 8,75

Số ngày tồn kho bằng:

(1 ÷ 8,75) x 365 = 42 (ngày)

Điều này cho thấy rằng Walmart bán toàn bộ hàng tồn kho của mình trong khoảng thời gian 42 ngày, Điều này thực sự ấn tượng đối với một nhà bán lẻ toàn cầu lớn.

Ví dụ 2: Công ty nội thất Donny bán đồ gỗ công nghiệp cho các tòa nhà văn phòng. Trong năm hiện tại, Donny đã báo cáo giá vốn hàng bán trên báo cáo thu nhập là 1.000.000 USD. Hàng tồn kho đầu năm của Donny là 3.000.000 USD và hàng tồn cuối kì là 4.000.000 USD.

Vậy số vòng quay hàng tồn kho của Donny trong năm được tính như sau:

$1.000.000 / [(3.000.000 + 4.000.000)/2] = 0,29

Số ngày tồn kho bằng:

(1/0.29)*365 = 1258 (ngày)

Điều này có nghĩa là Donny sẽ mất khoảng hơn 3 năm để bán toàn bộ hàng tồn kho của mình hoặc hoàn thành một lượt. Nói cách khác, Donny không có khả năng kiểm soát hàng tồn kho quá tốt.

Kết luận

Vậy là bài viết trên đây, Isinhvien đã cung cấp toàn bộ kiến thức về vòng quay hàng tồn kho cũng như các thông tin liên quan đến chỉ số hàng tồn kho của doanh nghiệp rồi đấy. Nhớ Like, Share và Comment để chia sẻ kiến thức này đến nhiều bạn đang cần nhé!